کلاژ چیست؟ کلمه کلاژ از کلمه فرانسوی coller گرفته شده است که به معنای "چسباندن" است. تعریف کلاژ در هنر، ترکیب بافت ها و تصاویر مختلف با هم برای ساختن مفهومی جدید است. این مانند بازی خلاقانه ترکیب کردن است که در آن مواد و ایده های مختلف در کنار هم قرار می گیرند و یک شاهکار بصری منحصر به فرد را خلق می کنند. تصور کنید که از مجلات، عکس ها یا هر ماده دیگری که فکرش را می کنید؛ قسمتی را انتخاب کرده و آنها را به گونه ای تنظیم می کنید که داستانی را بیان کنند یا احساسی را برانگیزانند. این تکه چسبانی جادوی کلاژ است!
مواد موجود در یک کلاژ ممکن است از دنیای هنر، فرهنگ عامه یا حتی سطل زباله باشد. آنها ممکن است به زیبایی اشیاء دست ساز یا بالعکس ارزان قیمت ساخته شوند. این مواد ممکن است شامل عکس، کاغذ رنگی، بریده روزنامه، طناب، منسوجات، آینه و موارد دیگر باشد. هنرمند همچنین ممکن است سبک ها و تکنیک های هنری سنتی مانند نقاشی یا طراحی را در ترکیب بندی خود بگنجاند.
آشنایی با تاریخچه کلاژ
هنر کلاژ اغلب به عنوان یک تکنیک هنری کهن و الگویی مدرن در نظر گرفته می شود. این کلمه برای اولین بار برای توصیف نوآوری های کوبیسم پابلو پیکاسو و ژرژ براک استفاده شد که در سال 1912 شروع به چسباندن برش های روزنامه و سایر مواد روی بوم های خود کردند. از آن زمان هنرمندان از عمل بریدن و چسباندن به عنوان وسیله‌ای برای آوردن دنیای اطراف به ترکیب های غیر منتظره و دگرگون کننده روی بوم استفاده کرده اند. یک نمایشگاه در گالری ملی هنر مدرن اسکاتلند در ادینبورگ اعلام کرده است که هنر کلاژ پدیده ای بسیار قدیمی تر از آن چیزی است که معمولاً تصور می شود و هم پدیده ای است که بسیار فراتر از مرزهای تاریخ هنر سنتی، می رود.
هنرمندان ژاپنی از اوایل دهه 1100 شروع به چسباندن کاغذ روی ابریشم کردند. در اروپا، کلاژ کاغذ برای اولین بار در اروپا در دهه 1400 میلادی ثبت شد. در قرن بعد، از این تکنیک در کتاب های آناتومیکی استفاده شد. در دوران ویکتوریا، کلاژ یا چسبانه کاری به شکل دفترچه یادداشت و کارت های ولنتاین خانگی به یک سرگرمی بسیار محبوب تبدیل شد.
انواع کلاژ و تکنیک های آن کدامند؟
کلاژها انواع مختلفی دارند اما در این مطلب به 4 نوع اصلی تکنیک کلاژ میپردازیم:
-کلاژ کاغذی (Paper Collages)
اینها مانند پازل هایی هستند که از تکه های کاغذ ساخته شده اند. افراد تکه های کاغذ را می برند و آنها را در یک تصویر یا طرح مرتب می کنند. برای چسباندن همه چیز به هم از چسب استفاده می کنند. مثل ساختن یک موزاییک کاغذی زیبا عمل می شود. هنرمندان مشهوری مانند هنری ماتیس کلاژهای کاغذی خیره کننده ای خلق کردند.
-کلاژ دیجیتال (Digital Collages)
این مدل کلاژ با استفاده از کامپیوتر ساخته شده است. هنرمندان به جای قیچی و چسب، از نرم افزار برای برش و چسباندن تصاویر و گرافیک های دیجیتال استفاده می کنند. نکته جالب این است که می توانید عکس ها، نقاشی ها و حتی متن را با هم ترکیب کنید تا یک شاهکار دیجیتالی خلق نمایید.
-کلاژهای ترکیبی (Mixed Media Collages)
این مدل کلاژ به صورت یک بسته ترکیبی است. هنرمندان انواع چیزها، مانند رنگ، پارچه، دکمه ها و موارد دیگر را با هم ترکیب می کنند تا یک اثر هنری منحصر به فرد خلق کنند. برخی از هنرمندان، مانند رابرت راشنبرگ، به خاطر آثار ترکیبی خود شناخته می شوند.
-کلاژهای فتومونتاژ (Photomontage Collages)
این مدل کلاژ از عکس ها به عنوان عنصر اصلی استفاده می کنند. هنرمندان برای ایجاد یک تصویر جدید، عکس ها را برش داده و جای گذاری می نمایند. این کمی شبیه ساختن یک داستان با عکس است که در آن یک تصویر، یک داستان کامل را روایت می کند. هنرمندان مشهوری مانند دیوید هاکنی کلاژهای فتومونتاژ چشم نوازی خلق کرده اند!
اگر بخواهیم که به یک مثال ساده بپردازیم، میتوان اینگونه گفت: یک کلاژ کاغذی از یک روز در یک ساحل آفتابی را تصور کنید. می توانید تصاویر صدف های دریایی، یک خورشید درخشان و چند چتر رنگارنگ را برش دهید، سپس آنها را بچینید و روی یک تکه کاغذ بچسبانید تا منظره ساحلی آفتابی خود را خلق کنید. اینها تنها بخشی از روش های هیجان انگیزی است که هنرمندان از این تکنیک برای ساخت آثار هنری زیبا و منحصر به فرد استفاده می کنند!
مطالعه بیشتر: میکس مدیا چیست؟
چه زمانی از هنر تکه چسبانی استفاده می شود؟
هنر کلاژ همچنان برای نشان دادن ادغام بیان هنری و اجتماعی مورد استفاده قرار خواهد گرفت، جایی که هنرمندان نه تنها می توانند درباره زندگی خود و دنیای اطراف خود اظهار نظر کنند، بلکه آثاری را ارائه می دهند که در آن بینندگان باید خودشان تصمیم بگیرند که آثار چگونه بر آنها تأثیر می گذارد و چه چیزی را نشان می دهد.
مراحل ساخت کلاژ کدامند؟
ساخت کلاژ شباهت زیادی به یک پازل دارد و هنرمندان برای ساختن آن، مراحل زیر را اجرا میکنند.
به این فکر کنید که می خواهید کلاژ شما درباره چه چیزی باشد. ایده خود را تجسم کنید و در مورد موادی که استفاده می کنید تصمیم بگیرید. مثل داشتن نقشه قبل از شروع سفر است.
تمام مواد مورد نیاز خود را جمع آوری کنید. این می تواند کاغذ، عکس، پارچه یا هر چیزی باشد که می خواهید در اثر هنری خود بگنجانید. مثل این است که قبل از پختن غذا، همه مواد را آماده کنید.
- چیدمان و پایبندی به عناصر
اکنون قسمت سرگرم کننده فرا می رسد! مواد خود را روی بوم یا کاغذ بچینید. چیزها را تا زمانی که از ظاهرشان خوشتان بیاید حرکت دهید. سپس از چسب برای چسباندن آنها استفاده کنید. مثل این است که قطعات پازل را در جای درست خود قرار دهید.
هنگامی که همه چیز در جای خود قرار گرفت، جزئیات یا نکات نهایی را اضافه کنید تا کارتان فوق العاده خاص شود. مثل این است که برای درست کردن غذایتان چاشنی اضافه کنید.
در هنر کلاژ همه چیز این است که اجازه دهید خلاقیت شما بدرخشد. از امتحان چیزهای جدید و آزمایش با مواد مختلف نترسید. گاهی اوقات، غیر منتظره ترین ترکیب ها می تواند به شگفت انگیزترین نتایج منجر شود. آن را به عنوان زمین بازی هنری خود در نظر بگیرید که در آن آزاد هستید تا به کاوش و تفریح بپردازید.
معرفی هنرمندان مطرح کلاژ
- اصطلاح کلاژ در حدود سال 1910 توسط دو پیشگام جنبش کوبیسم، ژرژ براک و پابلو پیکاسو ابداع شد. براک و پیکاسو در حین کاوش در زبان تصویری جدید خود شروع به آزمایش با مواد مختلف، مانند پارچه های روغنی چاپ شده، برش های روزنامه و کاغذ های طرح دار کردند. با چسباندن این عناصر بر روی سطوح صاف، آنها توانستند ابعاد چندگانه را برانگیزند و تکه تکه شدن و تخریب اشیاء را بیشتر بررسی کنند.
یکی از اولین نمونه های کلاژ، زندگی بی جان پیکاسو با صندلی کنینگ (1912) است. در این کلاژ، پیکاسو عناصر نقاشی شده، پارچه روغنی چاپ شده با الگوی چوبی صندلی و یک تکه طناب را به عنوان یک قاب ترکیب کرده است. استفاده از این اقلام مصرفی در یک اثر هنری نشان دهنده یک حرکت چشمگیر از محدودیت های سنتی به سمت تار شدن هنر و فرهنگ روزانه است.
- در سال 2017، لاسلو آنتال شروع به مستند سازی وقایع زندگی روزمره خود از طریق کلاژ کرد و هر روز روایت های کوچک و ترکیبی تولید کرد. کلاژهای کوچک او که در حساب اینستاگرامش منتشر شده است، طیف وسیعی از موضوعات و تجربیات، از مسائل احساسی گرفته تا پیش پا افتاده و عجیب را پوشش می دهد. آنتال از طریق این خاطرات بصری، غیر قابل اعتماد بودن حافظه را بررسی می کند. او می گوید: «اگر هر روز تجربیات فوری خود را ثبت نکنم، می‌ترسم که دیگر نتوانم به آن قسمت های خودم دسترسی پیدا کنم.»
به نظر می رسد برای آنتال، کلاژ وسیله ای است که نه تنها امکان باز سازی و تکه تکه شدن را فراهم می کند، بلکه به طور متناقض، نوعی حفظ و ایمن بودن را نیز ممکن می سازد. او با رد انبوه مواد چاپی در دسترس، منحصراً از نقاشی ها و چاپ های خودش استفاده می کند و ثابت کرده است که در عصر دیجیتال، بازگشت به لذت های لمسی برش، پاره کردن و چسباندن می تواند فرآیندی رضایت بخش و تأیید کننده باشد.
- بین سال‌های 1962 تا 1964، رابرت راوشنبرگ، مجموعه ای از آثار کلاژ که تصاویر عکاسی رسانه های جمعی را با ژست های نقاشی ترکیب کرده بود را رونمایی کرد. به دنبال او، آثار کلاژ هنرمند مقیم برلین، ریا پاتریشیا رودر، فناوری های آنالوگ و دیجیتال را ترکیب می کنند تا اشعار تصویری منحصر به فردی را خلق کنند. رودر با اشاره به این آثار به عنوان "اسکنوگرام" از اسکنر خود برای بازی با ابعاد استفاده می کند و اشیاء دو بعدی و سه بعدی را در کنار هم اسکن می کند تا جلوه ای غیر واقعی ایجاد کند.
- در نگاه اول، به راحتی می توان تصور کرد که کلاژهای لولا دوپره دستکاری های دیجیتالی تصاویر عکاسی هستند، اما با بررسی دقیق تر، برآمدگی های ظریف کاغذ، لایه هایی از برش های دقیق با دست را نشان می دهد. کار دوپره که در نزدیکی گلاسکو، اسکاتلند زندگی می کند، از نظر بصری جذاب و با جزئیات پر زحمت است. او با استفاده از تکه های کوچک، تصاویر تکراری سوژه های خود را دوباره می سازد تا بیگانه، جدید و متفاوت به نظر برسند.
هنر کلاژ در عکاسی
کلاژ یک قالب هنری است که از تکه های روی هم پوشیده عکس، پارچه، کاغذ رنگی، بافت و سایر مواد ترکیبی تشکیل شده است. این فرآیند بر روی عمل انتخاب مواد و برش آنها به شکل دلخواه، قبل از چیدمان و چسباندن آنها بر روی سطح انتخاب شده تمرکز دارد.
در واکنش به تأثیر رایانه و اینترنت، عکاسی در میانه یک تغییر تاریخی قرار دارد که در آن تصویر عکاسی دیگر مترادف با دوربین عکاسی نیست. به آن استعداد ذاتی رایانه برای کلاژ و ترکیب آن به صورت دیجیتالی را اضافه کنید؛ تقریباً به یک کودتا خواهید رسید. امکانات خیره کننده پست پروداکشن، عکاسی را از یک رسانه عمدتاً ادراکی به یک رسانه عمیقاً خلاقانه تبدیل کرده است.
به طور آشکار در مورد عکاسی هنرهای زیبا، دیجیتالی شدن بیشتر تصاویر را به یک نوع کلاژ تبدیل کرده است. انگیزه کلاژ را می توان در اکثر عکاسی های صحنه ای که در آن کنار هم قرارگیری های غیر عقلانی غالب است؛ یافت. در واقع هر گونه انحراف از رئالیسم عادی را می توان تحت تأثیر کلاژ دانست. چه در حال ادغام لایه ها در فتوشاپ باشید چه در دوربین، انگیزه اصلی برای گرد هم آوردن عناصر متفاوت است.
اهمیت کلاژ برای کودکان چیست؟
بشر همواره در حال تغییر و تحول بوده است. تغییر شرایط زندگی بر روند رشد انسان تأثیر می گذارد. از تولد تا شش سالگی کودکان رشد جسمی، اجتماعی، عاطفی و ذهنی دارند و تحولاتی که بیشتر زندگی آنها را تعیین می کند، در این زمان اتفاق می افتد. در کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان، این فرآیند شامل آموزش پیش دبستانی می شود. یکی از دلایل اینکه آموزش پیش دبستانی بسیار اهمیت دارد؛ آن است که در این دوره کودکان با بیشترین سرعت رشد می کنند. همچنین بحرانی ترین دوره رشد کودک است. داده ها تحقیقات چندین ساله نشان می دهد که رفتارهای آموخته شده در دوران کودکی بر نگرش کودکان در آینده تأثیر می گذارد.
کلاژ یک فعالیت هنری اولیه در دوران پیش دبستانی است. کلاژ و هنر کاغذ بسیار مهم هستند. تکنیک کلاژ به کودکان در این دوره کمک می کند تا استدلال، خلاقیت، تخیل و هنر حل مسئله را در خود توسعه دهند. مهارت های حرکتی، هماهنگی دست و چشم آنها افزایش می یابد و آنها را قادر می سازد تا خود را بیان کنند؛ همچنین احساسات، افکار و آرزوهای خود را آزادانه با صداها، نقاشی ها و حرکات خود را به نمایش بگذارند.
کلام آخر
کلاژ مانند یک پازل خلاقانه است که در آن هنرمندان مواد مختلف را با هم ترکیب می کنند تا هنری شگفت انگیز خلق نمایند. خلق یک اثر با تکنیک کلاژ یک سفر سرگرم کننده است که در آن برنامه ریزی می کنید، جمع می کنید، ترتیب می دهید و نکات خاصی را اضافه می کنید. در کلاژ همه چیز در مورد خلاق بودن و امتحان کردن چیزهای جدید است.
بنابراین، چه هنرمند باشید و چه فقط کنجکاو، کلاژ راهی بی حد و مرز برای درخشش تخیل شماست. ماجراجویی خود را شروع کنید و ببینید به کجا می روید.